Leer uw Brusselse voorouder kennen

Bruxelles1812.org is een soort Facebook van 200 jaar geleden. Wel heel wat compacter, want op de website vind je maar gegevens van zo’n  75 086 Brusselaars terug. Hun adres, leeftijd, job of wie hun familie is, je vindt het allemaal terug op de website. En dat dankzij Antoine Massin die jarenlang heeft gezocht naar de bewoners van zijn begeerde stad.

Wie weet hebt u ook een voorouder of een familielid die in het jaar 1812 in Brussel woonde. Het neemt maar twee minuten in beslag en het is altijd een leuke manier om de stad en het erfgoed te ontdekken of beter te leren kennen. Opa Alfons, Leonard of Jean-Joseph was misschien juwelier of werkte hij in een distillerie. En oma Ursule, Barbe of Jossine was waarschijnlijk kantenweefster of couturière.

Een weddenschap

“Tijdens een werkdag beweerde een collega dat pure Brusselaars niet bestaan” vertelt Massin. “Ik heb dan met hem gewed dat het bij mij wel zo is.” En terecht, zo blijkt. “Daarna was ik gebeten door genealogie. Ik heb eerst naar mijn voorouders gezocht. Daarna hebben veel vrienden gevraagd hun familie op te sporen. Zo kwam ik op het idee alle Brusselaars van vroeger te recenseren.” Mede door de schrijftijd en de problemen met de administratie, neemt het veel tijd in beslag. “Zeven jaar lang heb ik elke middagpauze en vakantiedag aan opzoekwerk gespendeerd. Stuk na stuk werden families weer compleet en de namen, beroepen en woonplaats van de Brusselaars heb ik in 1997 in twee grote boeken verzameld.”

Voor fiscale redenen mocht Massin niet meer dan 150 boeken printen: “Maar die gingen heel snel weg. Belgen, maar ook Fransen, Nederlanders en zelfs een Portugees hebben mijn boeken gekocht.” “Ik vond het daarna spijtig dat mijn werk niet meer beschikbaar was, en ik heb dan samen met mijn zoon een website opgestart”

Homme de couleur

Op 1812.org vind je naast de namen, ook de decreten die de stad Brussel uitbracht. “De burgemeester Charles d’Ursel besliste over zaken zoals de stijging van de minimumprijs van de soep, of dat alle kantenweefsters een attest moesten hebben wanneer ze met hun werk de deur uit gingen.”

“Brussel was in 1812 een kruispunt en een stad in volle economische bloei. Er waren bijvoorbeeld veel kantenweefsters. Er kwamen veel buitenlanders, onder andere Spanjaarden, Engelsen of Amerikanen, zich in Brussel vestigen.” Vele Vlamingen en Walen verhuisden in die tijd ook naar Brussel. Hun namen werden dan vervlaamst of verfranst, Outrempuy werd bijvoorbeeld Vanderputte.

“Er zijn ook grappige verhalen op de fiches terug te vinden. Bijvoorbeeld dat van Antoine Swarts. Het was een Surinamer die zijn naam waarschijnlijk te danken had aan zijn donkere huidkleur. Op zijn fiche staat onder zijn gegevens ‘C’est un homme de couleur.’ Dat gebeurde al vaker”.

 Ander systeem

Het boek gaat ‘maar’ terug tot 1812, en daar heeft Massin een goede reden voor. “Voor 1812 zijn de archieven niet volledig. Drie jaar later maakte Brussel deel uit van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Terwijl de Fransen goed waren in het archiveren, hadden Nederlanders een heel ander, en heel slecht systeem.”

Massin, getrouwd met een Spaanse, besluit dan maar om aan haar genealogie te werken. “Het is veel gemakkelijker. Ik heb de archieven van de regio al tot in de jaren 1700 kunnen onderzoeken.”